Page Nav

HIDE

Grid

GRID_STYLE

Hover Effects

TRUE

Gradient Skin

{fbt_classic_header}

Τελευταια αρθρα:

latest

Η απελευθέρωση της Αθήνας (12 Οκτωβρίου 1944 )

Εκείνη η όμορφη μέρα της 12ης Οκτωβρίου 1944 έδωσε την ευκαιρία στον αθηναϊκό λαό να γιορτάσει τη λευτεριά του. Από τον 1936 η δικτατ...


Εκείνη η όμορφη μέρα της 12ης Οκτωβρίου 1944 έδωσε την ευκαιρία στον αθηναϊκό λαό να γιορτάσει τη λευτεριά του. Από τον 1936 η δικτατορία Μεταξά πρώτα και στη συνέχεια η ξενική κατοχή είχαν στερήσει από αυτό το λαό την ελευθερία. Αρκετοί παρατηρητές των λαϊκών εκδηλώσεων της Απελευθέρωσης άρχισαν να διακρίνουν κάτι που έμοιαζε με επανάσταση. Στις 12 Οκτωβρίου, για πρώτη φορά έπειτα από πολύ καιρό, έρχονταν στο φως της μέρας οι διαθέσεις πλατιών λαϊκών στρωμάτων για μεγάλες κοινωνικές αλλαγές.

Ενας Γερμανός αξιωματούχος που εγκατέλειψε την Αθήνα στις 12 Οκτωβρίου θυμόταν ότι «βρήκαμε τους δρόμους γεμάτους από ανθρώπους σε τόσο πυκνή διάταξη που το αμάξι μας προχωρούσε σπρώχνοντας με δυσκολία».

«Τώρα νιώθουμε ένα μεγάλο και ασυγκράτητο λαϊκό κύμα που μας σηκώνει και μας παίρνει» έγραψε ο συγγραφέας Γιώργος Θεοτοκάς και συνέχισε: «Τι ακριβώς θέλει αυτή η μάζα βέβαια κανείς δεν το ξέρει, ούτε τα πιο συνειδητά μέλη της. Δεν είναι το βιομηχανικό προλεταριάτο των μεγάλων ευρωπαϊκών κέντρων με τις συγκεκριμένες οικονομικοκοινωνικές επιδιώξεις του επιστημονικού σοσιαλισμού. Εδώ έχουμε να κάμουμε με δυνάμεις αλόγιστες. Στον αέρα υπάρχει Ρωσική Επανάσταση, μα και Γαλλική Επανάσταση και Κομμούνα του Παρισιού και απελευθερωτικός εθνικός πόλεμος και ποιος ξέρει τι άλλα θολά στοιχεία που δεν τα ξεχωρίζουμε ακόμα». Μια φάλαγγα από παπάδες παρήλαυνε στους δρόμους φωνάζοντας το σύνθημα του ΕΑΜ: «Λαοκρατία». Νέα παιδιά από τις παραγκουπόλεις του Πειραιά κουβαλούσαν έναν παλουκωμένο χαρτονένιο Χίτλερ. Οι εικόνες για κάποιον θεατή-παρατηρητή ήταν πολλές, καθώς από τις λαϊκές συνοικίες της Αθήνας η φτωχολογιά, καταπιεσμένη χρόνια από την πείνα, τη βία και την τρομοκρατία, ανηφόριζε προς το κέντρο της πόλης με πλακάτ αλλά κάποιες φορές ακόμα και με όπλα, εκείνη την Πέμπτη της 12ης Οκτωβρίου 1944.

Ακόμα πιο εντυπωσιακή από τις ομάδες των γενειοφόρων ανταρτών που τριγύριζαν στην απελευθερωμένη Αθήνα ήταν μια νέα γυναίκα που γυρνούσε στους δρόμους καβάλα στο άλογό της με πρόσωπο μαυρισμένο από τον ήλιο έχοντας τυλιγμένο το κεφάλι και τους ώμους της μ' ένα κόκκινο σάλι και κρατώντας μια ελληνική σημαία.

Ανάμεσα σ' εκείνους που ξεχύθηκαν στους δρόμους της απελευθερωμένης Αθήνας ήταν και ο Γάλλος καθηγητής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ροζέ Μιλιέξ που είχε συνεργαστεί με το ΕΑΜ στην περίοδο της Κατοχής. Ο Μιλιέξ κρατούσε τον τετράχρονο γιο του από το ένα χέρι και τη γαλλική σημαία από το άλλο.

Κάποια στιγμή ο Μιλιέξ ενώθηκε με μια ομάδα του ΕΑΜ και άρχισαν να φωνάζουν αριστερά συνθήματα στο Κολωνάκι «για να τρομάξουν τους αστούς». Ο μικρός του γιος τους εμιμείτο φωνάζοντας δυνατά: «Λαοκρατία και όχι βασιλιά».

Ο Μιλιέξ συνέδεε συνειρμικά τις λαϊκές εκδηλώσεις της 12ης Οκτωβρίου 1944 στην Αθήνα με τις αντίστοιχες εκδηλώσεις του 1936 στο Παρίσι, μετά την άνοδο του Λαϊκού Μετώπου στην εξουσία. Αλλά ο συγγραφέας Μ. Mazower αμφισβητεί αυτόν τον συσχετισμό του Γάλλου καθηγητή «γιατί η Αθήνα του 1944 έκρυβε πολύ μεγαλύτερες εντάσεις απ' ό,τι το Παρίσι οχτώ χρόνια πριν».

«Εφτανε ένα σπίρτο για να πάρει η Αθήνα φωτιά σαν ένα δοχείο μπενζίνα» έγραφε ο Θεοτοκάς.(1)

Μιλώντας για εκείνη την ιστορική μέρα της απελευθέρωσης, δεν αναφερόμαστε σε μια τυπική χαζοχαρούμενη επέτειο, προσπαθούμε να καταδείξουμε μια πολύ μεγάλη κοινωνική φλέβα που ήρθε για πρώτη φορά στο φως της μέρας τόσο καθαρά, φλέβα που είχε σχηματισθεί στη διάρκεια της Κατοχής και που έδειξε διάρκεια και σημαντική αντοχή φτάνοντας μέχρι τις μέρες μας.

Πρόκειται για τη φλέβα του ΕΑΜικού κινήματος που επηρέασε έντονα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλες τις μεταπολεμικές εξελίξεις, άμεσα ή έμμεσα, που αμφισβήτησε την ξενική επιρροή στην Ελλάδα για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της με τέτοια ένταση, που συνέβαλε αποφασιστικά μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας στην εκλογική νίκη εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που επαγγέλλονταν «την αλλαγή» και την κατάργηση του παλιού κράτους της Δεξιάς, την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης. Αυτή η κοινωνική φλέβα πρέπει επίσης να συνέβαλε (εμμέσως) στη μεταλλαγή της παλιάς Δεξιάς σε μια πιο μετριοπαθή κοινωνική δύναμη ώστε η ίδια να αυτοχαρακτηρίζεται, σήμερα, «Κέντρο ή Κεντροδεξιά».

Για το κλίμα που επικρατούσε την περίοδο της Απελευθέρωσης μας μιλούν δύο αυτόπτες μάρτυρες της εποχής που αντιπροσώπευαν τότε διαφορετικές πολιτικές παρατάξεις: ο Μανώλης Γλέζος και ο Αναστάσης Πεπονής.

Η μαρτυρία-ανάμνηση του Σπύρου Κωτσάκη που δεν ζει πια, έχει την ίδια επίσης σημασία. Καθώς στην ουσία παραμένει ζωντανή, αφού μας δίνει εικόνες από μια εποχή πριν από 64 χρόνια.

(1) Γ. Θεοτοκάς, Τετράδια Ημερολογίου (1939-1953) - Ρ. Μιλιέξ, Ημερολόγιο και μαρτυρίες του πολέμου και της Κατοχής - Μ. Mazower, Στην Ελλάδα του Χίτλερ



πηγές: 
http://infognomonpolitics.blogspot.com/2009/10/12-1944.html#.TqXTlXL6J4I

Δεν υπάρχουν σχόλια